متعلق بسم الله

بدان که اهل معرفت بِسْمِ اَللّٰهِ هر سوره را متعلق به خود آن سوره دانند؛ و از این جهت در نظرى بِسْمِ اَللّٰهِ هر سوره را معنایى غیر از سورۀ دیگر است؛ بلکه بِسْمِ اَللّٰهِ هر قائلى در هر قول و فعلى با بِسْمِ اَللّٰهِ دیگرش فرق دارد؛ و بیان این مطلب به وجه اجمال آن است که به تحقیق پیوسته که تمام دار تحقّق، از غایة القصواى عقول مهیمۀ قادسه تا منتهى النّهایۀ صف نعال عالم هیولى و طبیعت، ظهور حضرت اسم اللّٰه اعظم است و مظهر تجلّى مشیّت مطلقه است که امّ اسماء فعلیّه است؛ چنانچه گفته‌اند:

ظَهَرَ الْوُجُودُ بِبسم اللّٰه الرَّحمن الرَّحیم. پس، اگر کثرت مظاهر و تعیّنات را ملاحظه کنیم، هر اسمى عبارت از ظهور آن فعل یا قولى است که در تِلوِ آن واقع شود؛ و سالک الى اللّٰه اوّل قدم سیرش آن است که به قلب خود بفهماند که به اسم اللّٰه همه تعیناتْ ظاهر است؛ بلکه همه، خود اسم اللّٰه هستند و در این مشاهده اسماء مختلف شوند و سعه و ضیق و احاطه و لا احاطۀ هر اسمى تابع مظهر است و تبع مرآتى است که در آن ظهور کرده...

تفسیر سوره حمد/امام خمینی(ره)/موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)/تهران/ ١٣٧۵ /ص3